- Astrid de Jager
Stel je voor; je boekt een vakantie naar Kiribati. Dat is een paradijselijk eiland bij Hawaï, en het schijnt er fantastisch te zijn. Je verheugt je er enorm op. Maar eenmaal vertrokken landt jouw vliegtuig helemaal niet op Kiribati. In plaats van daarvan word je gedropt in Oymyakon, Rusland; de koudste stad op aarde. En je mag daar voorlopig niet meer weg. Heus, je wordt aardig opgevangen. Aan de Oymyaki’s ligt ’t niet. Ze zijn vriendelijk, ze staan je beleefd te woord en als je dreigt te verdwalen wijzen ze je behulpzaam de weg. De mensen daar hebben trouwens allemaal een andere achtergrond. Het enige dat hen bindt is die kille stad. Zelf leven de Oymyaki’s zo goed en zo kwaad als dat kan met hun misère. Maar sprankelend van levensvreugde zijn ze niet, dat begrijp je. Je voelt je verschrikkelijk. De taal is niet de jouwe, je kent er heg noch steg en leidt voortdurend kou. Je bent eenzaam en bang en ziek van ellende. Leven is overleven geworden.
Oymyakon bestaat echt. Niemand in mijn omgeving is daar ooit geweest. Maar maken we van Oymyakon ‘de stad Kanker’, dan ken ik daar best veel mensen. Een paar vriendinnetjes van vroeger zijn daar al heel lang. Een man van een vriendin is er nog maar net. Voor enkele dierbare klanten uit de salon liep het verblijf daar niet goed af. Hun laatste dagen, weken of maanden sleten zij in alle eenzaamheid in dit vreselijke oord. Dat geldt trouwens ook voor een paar van mijn innig geliefde familieleden. De meedogenloze wetten van de stad stonden niet meer nabijheid toe dan een liefdevolle aanraking, het vasthouden van een hand, een zoen op de wang. Dat maakte de afstand tussen hen en ons ondraaglijken de onmacht killing. Het einde kwam als een bevrijding. Gelukkig is er ook goed nieuws; een schoolpleinvader heeft de stad Kanker gezond en wel verlaten. Pas geleden nog maar, en dat was natuurlijk feest. Maar onder ons gezegd; hij is niet meer dezelfde. Kanker heeft hem veranderd.
Ik woon hier, Goddank, in mijn Utopia. De afstand naar bewoners van de stad Kanker lijkt heel groot. Zo groot dat je er niet zomaar een kaartje in de bus, ”ik denk aan je”, kunt gooien. Zo groot dat praten, luisteren en samen lachen schijnbaar onmogelijk is. Laat staan dat je hem of haar zou kunnen aanraken, een hand kunt vasthouden, spontaan een zoen op de wang kunt geven. Dat komt ons, Utopianen, goed uit. Liever weten wij maar niets van Kanker af. In werkelijkheid is de stad Kanker niet meer dan een armlengte ver. De bewoners leven weliswaar in een andere dimensie, maar gewoon tussen jou en mij in. Een verdere verwijdering maakt hen nog eenzamer. Kanker bestaat, en daar zijn mensen. Laten we dichtbij hen blijven.
See you next time!
