Astrid de Jager
'Weet je wat het is, Astrid? De wereld wordt door mannen geregeerd. Niet alleen de politiek, ook de industrie.' Nel is het toonbeeld van een ouderwetse feministe. Het type weg-met-de-beha, paarse tuinbroek en baas-in-eigen-buik, en alleen met het laatste ben ik het roerend eens. Nel loopt al tegen de zeventig. In de herfst van haar leven ziet ze er vrouwelijker uit dan toen het zomer was. Mooie kleding van beroemde merken draagt ze nu. Het haar van Nel heeft altijd een moderne, speelse coupe. En als ik me niet vergis gebruikt ze zelfs af en toe een beetje mascara. Het rauwe feminisme is eraf, iets zachts kwam er voor in de plaats. Dat wil zeggen; totdat het er op aan komt. 'Vrouwen moeten niet meer volgzaam zijn. Het wordt tijd voor een machtswisseling'. Haar stem klinkt zo strijdvaardig dat het bijna eng is. Stel je voor, een machtswisseling. Ik word al moe als ik eraan denk.
Van kinds af aan komt het vrouw-zijn mij goed uit. Tot mijn blijdschap werd er van de jongens in mijn klas meer verwacht dan van de meisjes. Het feminisme ging aan mijn vriendinnetjes en mij voorbij. Als ik geboren zou zijn bij een bewust ongehuwde progressieve VPRO-moeder in de stad, dan was ik opgegroeid met woorden als prestaties, studeren en ambitie. Maar wij woonden in Oud-Zevenaar. "Astrid doet het leuk op school" was voor mijn moeder goed genoeg. Met leuk zijn kwam ik weg. En nog steeds kan ik dat niet erg vinden.
'Vrouwen aan de macht' is de boodschap van Nel. Eerlijk gezegd moet ik daar niet aan denken. Ik zou het wel willen, daar niet van. Voor verantwoordelijkheden loop ik echt niet weg. Maar stel dat ik de taak zou krijgen om, samen met een hoop anderen natuurlijk, het land te leiden. Om maar iets te noemen; ik mag bedenken of er nieuwe snelwegen komen, en waar die dan moeten liggen. Dat wil ik alleen van half negen tot zes, en op maandag niet. Woensdagmiddag wil ik ook zoveel mogelijk thuis zijn, en 's avonds vergaderen zal niet gaan. Dan kijk ik Goede Tijden Slechte Tijden met mijn dochter. Zo'n meisje mag dat immers niet in alle eenzaamheid zien. Waarmee ik maar wil zeggen: vrouwen aan de macht is een goed idee. Maar wie doet er de boodschappen?
Nel heeft natuurlijk gelijk. De wereld wordt bedacht door mannen, en mannen zijn geen vrouwen. En dus ondervinden wij, vrouwen, de ongemakken van dat wat mannen met hun mannenbrein bedenken. Oorlogen zijn uitgelokt én uitgevoerd door mannen, vrouwen mogen de wonden verzorgen. Wasmachines zijn gemaakt door mannen, vrouwen draaien de was. En neem zoiets alledaags als benzinestations. Daar is toch helemaal nikst vrouw-vriendelijks aan? Zelfs de bossen bloemen, koopwaar voor echtgenoten die iets goed te maken hebben, ruiken naar uitlaatgassen en olie. Een vrouw op een benzinestation is als een koe in een stierenweide.
Mannen denken als mannen, en daar hebben vrouwen bepaald geen gemak van. Maar erger is dat mannen denken te weten wat vrouwen willen. Neem bijvoorbeeld onze luid brullende koffiemachines. Het lawaai is ronduit storend. Je slapende baby wordt er wakker van en je kunt niet stiekem een kopje koffie maken tijdens een telefoongesprek. Terwijl koffiemachines heel goed in staat zijn geruisloos hun werk te doen. Het gebrul is erbij bedacht door mannen. Die denken namelijk te weten wat vrouwen willen; een koffiemachine die lawaai maakt. Want dat vinden wij gezellig. Daar zijn we mooi klaar mee.
Maar erger nog dan de brullende koffiemachine die ons is opgedrongen, zie ik een zwaar complot in de inlegkruisjesindustrie. Ook ik ben een hormoongestuurde vrouw, dus ik weet dat in bepaalde periodes enige vorm van bescherming nodig is. Hier en daar een dagje, in de zwangerschap een maandje en wie weet zo nu en dan tijdens de overgang. Maar ik heb vriendinnen die elke dag van hun leven inlegkruisjes gebruiken. Gedachteloos en schouderophalend. Het staat immers op de verpakking; Alldays. Elke Dag Een Inlegkruisje? Waar is dat in hemelsnaam voor nodig? Volgzaam als we zijn trappen we in de Alldays-truc. Door mannen bedacht, want die weten wat goed is voor ons. Als makke schapen rekenen we massa's Alldays af bij de kassa.
'Vrouwen aan de macht' is een mooi streven. Gelukkig heb ik een dochter. De woorden prestaties, studeren en ambities staan voor haar gelijk aan 'leuk'. Ikzelf heb daar nog steeds niet zoveel mee. Van mij hoeft mijn dochter helemaal geen prestaties te leveren op school. Welnee. En dat geldt ook voor mijn zoontje. Ik liefst van alles zie ik gelukkige kinderen die hun eigen keuzes maken. Vrijheid is het tegenovergestelde van volgzaam. Vanuit vrijheid komt vanzelf vernieuwing voort. Daarmee is vrijheid misschien wel belangrijker dan het feminisme van Nel. Hopelijk is de nieuwe generatie kritischer, kieskeuriger en onafhankelijker dan de vorige. Brullende koffiemachines en andere noviteiten overleven zij wel. Maar oorlog en vernietiging kan niet zonder volgzaamheid. Laten we hopen dat onze kinderen dat hebben begrepen.
See you next time!
